Астана
Астана − Қазақстан Республикасының астанасы. Қала 1832 жылы Ақмола әскери бекінісі ретінде құрылған. 1997 жылы тәуелсіз Қазақстанның астанасы мәртебесін алды, 1998 жылдың 6 мамырындағы жарлық бойынша, Ақмола атауы Астана болып өзгерді. 2019-2022 жылдары қала Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың құрметіне Нұр-Сұлтан деп аталды.

Қала аумағынан Есіл өзені мен оның шағын арналары ағып өтеді. 1970 жылдардың аяғында қаладан 70 шақырым жерден, өзен бойынан бүгінгі күнге дейін қаланы сумен қамтамасыз етіп отырған Астана су қоймасы салынды. Қалаға іргелес аумақта көптеген балық түрі мекендейтін тұщы және тұзды көлдер бар.

Қазақстан астанасы бес ауданға бөлінген: Алматы, Есіл, Сарыарқа, Байқоңыр және Нұра. Нұра ауданы әлі салынып жатыр.

Елорда экономикасының негізі өнеркәсіп өндірісі, көлік, байланыс, сауда және құрылыстан тұрады. Астана Қазақстандағы ірі бизнес орталықтың бірі. Мұнда ірі тау-кен және қаржы компаниялары орналасқан.

Астананың басты символдарының бірі – 1996 жылы салынған «Бәйтерек» кешені. Басқа да бірегей сәулет нысандары бар, мысалы: британиялық әйгілі сәулетші Норман Фостер жобасын дайындаған «Бейбітшілік және келісім сарайы», сондай-ақ Орталық Азиядағы ең үлкен «Әзірет Сұлтан» мешіті.

Сонымен қатар, Астанада 45 тарихи және мәдени ескерткіш бар, оның сегізі – археологиялық ескерткіш, жетеуі – монументал өнер құрылымы, үшеуі – киелі нысан, біреуі – ансамбль және кешен.
Облыстағы өндіріс көлемі мен құрамы
2022 жылдың бірінші жартысындағы жалпы өңір өнімі (ЖӨӨ)
ЖӨӨ құрылымындағы өнеркәсіп
Көтерме және бөлшек сауда, автокөлік жөндеу
Көлік және қойма
Өңдеуші өнеркәсіп
Құрылыс
Ақпарат және байланыс
Жылжымайтын мүлік операциялары
Қаржы және сақтандыру қызметі
Білім беру
3,59
трлн тг
383,1 млрд тг
195 млрд тг
338,8 млрд тг
262,9 млрд тг
215,1 млрд тг
787,5 млрд тг
265,4 млрд тг
149,9 млрд тг
314,8 млрд тг
«Аджип Қарашығанақ Б.В.» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің филиалы (мұнай-газ компаниясы)
135,2
«ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы» (мұнай-газ компаниясы) АҚ
млрд тг
«Қарашығанақ КМГ» (мұнай-газ компаниясы)
млрд тг
94,5
млрд тг
46,45
«Қазақтелеком» АҚ (телекоммуникация желісі)
«ҚазТрансОйл» АҚ (магистрал мұнай құбырының операторы)
млрд тг
43,3
млрд тг
42
Қалада Қазақстандағы 300 ірі салық төлеушінің қаншауы жұмыс істейді?
Қазақстандағы 300 ірі салық төлеушінің 48-і Астана қаласында тіркелген, олардың негізгілері:
Салық алымы
2022 жылдың 9 айының нәтижесі бойынша, 1,3 триллион теңге салық жиналды, бұл республика бойынша салықтың 12,04 пайызы.
Республика бюджетіне трансферті (2022 ж.)
Республика трансфертін есепке алмағандағы өңір кірісі
Облыс бюджетіне сәйкес, 2022 жылы 569,3 миллиард теңге болды
Негізгі капиталға инвестиция
2021 жылы 1,2 триллион теңге болды. Бұл – Қазақстандағы былтырғы жалпы инвестицияның 9,2 пайызы
12,04%
млрд тг
236,9
млрд тг
569,3
трлн тг
1,2
Облыс тұрғындарының орташа айлық атаулы жалақысы
2022 жылдың 9 айының нәтижесі бойынша, 389 526 теңге. Республика бойынша орташа көрсеткіш – 300 367
300 367 тг
Астана
389 526 тг
республика
Халықтың негізгі құрамы
Халқының жалпы саны (01.01.2022)
1 239 744 адам
2021 жылдан бері тұрғындардың өсуі
4,67%
Әйелдер
52,02%
2021 жылғы ішкі көші-қон сальдосы
+30 906 адам
Қазақ
81,08%
Орыс
11,34%
Украин
1,16%
Өзге этнос
6,42%
Экономика тұрғысынан белсенді тұрғындар (2021)
Елдегі жалпы экономика тұрғысынан белсенді халықтың 6,5 пайызы
580,3
мың адам
Қалада қанша үй салынып жатыр
3,14
млн шаршы метр
2022 жылғы әлеуметтік шығындар
млрд тг
27,4
Әлеуметтік көмек және қамтамасыз ету
2021 жылы 3,14 миллион шаршы метр немесе республика бойынша көлемнің 18,5 пайызы салынды
млрд тг
200,6
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық
млрд тг
млрд тг
109,9
22,2
Білім беру
Денсаулық сақтау
Қаланың бір тұрғынына шаққандағы шығын
2022 жылғы әрбір тұрғынға шаққандағы бюджет шығыны – шамамен 634,5 мың теңге.
жалпы көлемі
634,5 мың тг
әлеуметтік шығын көлемі
290,4 мың тг
Сонымен қатар, 2022 жылы Астана қаласының бір тұрғынына шаққандағы әлеуметтік шығын көлемі – 290,4 мың теңге.
2019-2021 жылдардағы наразылық саны
219 наразылық акциясы өтті
219
наразылық акция
Негізгі тақырыбы
әлеуметтік кепілдіктер және қамтамасыз ету
табысты өсіру
адам құқығын сақтау, меншік құқығын қорғау
саяси тұтқындарды босату
әділдік
  • «Стратегия» ҚҚ. Я − Казахстан. Алматы, 2016
  • Регионы Казахстана в 2021 году / Статистический ежегодник
  • Ұлттық статистика бюросының 2021, 2022 жылдардағы (9 айғы) деректері
Дереккөз

© Власть, 2012–2023. Барлық құқығы қорғалған