Қазақстан аймақтары
Қостанай облысы
БҚО
Ақтөбе облысы
Қызылорда облысы
Ұлытау облысы
Түркістан
облысы
Жамбыл
облысы
Қарағанды облысы
Жетісу облысы
Алматы
облысы
ШҚО
Павлодар облысы
СҚО
Ақмола облысы
Маңғыстау
облысы
Атырау облысы
Орал
Ақтөбе
Қостанай
Көкшетау
Павлодар
Қарағанды
Семей
Талдықорған
Қонаев
Түркістан
Шымкент
Алматы
Астана
Петропавл
Атырау
Ақтау
Тараз
Қызылорда
Жезқазған
Өскемен
Абай облысы
Орал
Ақтөбе
Қостанай
Көкшетау
Павлодар
Қарағанды
Семей
Талдықорған
Қонаев
Түркістан
Шымкент
Алматы
Астана
Петропавл
Атырау
Ақтау
Тараз
Қызылорда
Жезқазған
Өскемен
Қазақстан аймақтары
goroda-novie-plashki
Қазақстан аймақтары
Шымкент
Алматы
Астана
кез келген облысты басып көріңіз
Алматы – еліміздің ең ірі мегаполисі, ол 1854 жылы Іле бекінісі ретінде құрылды. Алматы 1929-1997 жылдар аралығында Қазақстанның астанасы болды. Қала 8 ауданға бөлінген: Алатау, Алмалы, Әуезов, Бостандық, Жетісу, Медеу, Наурызбай және Түркісіб. Бас қаламыз Астанаға көшкеннен кейін, 1998 жылдың 1 шілдесінде Алматының ерекше мәртебесі туралы заң қабылданды. Құжат бойынша, қалаға елдің ғылыми, мәдени, тарихи, қаржы және өндіріс орталығы мәртебесі берілді.
Алматы
Астана − Қазақстан Республикасының астанасы. Қала 1832 жылы Ақмола әскери бекінісі ретінде құрылған. 1997 жылы тәуелсіз Қазақстанның астанасы мәртебесін алды, 1998 жылдың 6 мамырындағы жарлық бойынша, Ақмола атауы Астана болып өзгерді. 2019-2022 жылдары қала Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың құрметіне Нұр-Сұлтан деп аталды.
Астана
Шымкент – XII ғасырда Орталық Азиядан Қытайға баратын сауда жолында пайда болған Қазақстанның ең көне қалаларының бірі. Қала құрғақ тау етегінде, Өгем жотасының баурайындағы жазықта, Сайрам және Бадам өзендерінің аралығында орналасқан. Шымкент Өзбекстан мен Қырғызстан шекарасына да жақын.
Шымкент
Түркістан облысы 1932 жылы құрылды. 1992 жылға дейін Шымкент деп аталды. Кейін Оңтүстік Қазақстан деп өзгерді. 2018 жылдың маусымында қазіргі атауы берілді.
Облыс Өзбекстан және Қырғызстан шекарасымен шектеседі. Құрамында 14 ауыл-аймақ, облысқа бағынатын 3 қала, ауданға бағынатын 4 қала, 824 ауылдық елді мекен бар.
Түркістан облысы
Жамбыл облысы 1939 жылы құрылған. Облыс территориясы Қырғызстанмен шектеседі.
Облыс орталығы – 1864 жылы құрылған Тараз қаласы. Облыста 10 ауылдық аудан, 3 шағын қала (Таразды қоспағанда), 153 ауылдық округ пен 367 ауыл бар.
Жамбыл облысы
Маңғыстау облысы 1973 жылы құрылды. Бұрын Маңғышлақ деп аталды. Қазақстанның оңтүстік-батысында орналасқан. Түркіменстанмен және Өзбекстанмен шектеседі.

Облыс орталығы – 1963 жылы құрылған Ақтау қаласы. 1 қарашадағы ақпаратқа сәйкес, мұнда 214,9 адам немесе облыс тұрғындарының 29 пайызы өмір сүреді.
Маңғыстау облысы
Атырау облысы 1938 жылы құрылды. 1992 жылға дейін Гурьев деп аталды. Облыс Ресейдің Астрахан облысымен шектеседі.

Облыс құрамында 7 аудан, 2 қала, 153 ауылдық елді мекен бар. Қала халқының саны – 363 мың (54,3%). Облыс орталығы Жайық өзені бойындағы Атырау қаласында орналасқан.
Атырау облысы
Ақмола облысы Қазақстан құрамында 1939 жылы пайда болды. 1997 жылы Көкшетау облысының бөлінуіне байланысты облыс аумағы кеңейді. Облыс орталығы – 1824 жылы құрылған Көкшетау қаласы. Облыста 17 аудан және 11 қала, 5 ауылдық округ, 226 селолық және ауылдық округтер бар. Ауыл халқының үлесі – 49,8% (365,5 мың адам).

Ақмола облысы
Батыс Қазақстан облысы 1932 жылы құрылды. 1962 жылдан 1992 жылға дейін Орал облысы деп аталды. Облыс Ресейдің бес аймағымен шектеседі: Астрахан, Волгоград, Саратов, Самара және Орынбор.

Облыс орталығы – 1613 жылы іргесі қаланған Орал қаласы. Жайық өзенінің бойында орналасқан. Аймаққа 12 аудан, 2 қала, 3 кент, 147 ауылдық округ кіреді.

Батыс Қазақстан облысы
Солтүстік Қазақстан облысы 1936 жылы Қарағанды облысының әкімшілік бөлінісі нәтижесінде құрылды. Ресейдің Қорған, Омбы және Түмен облыстарымен шектеседі.

Облыс орталығы – 1752 жылы іргесі қаланған Петропавл қаласы. Есіл өзенінің бойында орналасқан. Облыс аумағына 13 ауылдық аудан, 4 шағын қала (Петропавлдан басқа) және 186 ауылдық округ кіреді.

Солтүстік Қазақстан облысы
Алматы облысы 1932 жылы құрылған. Шығысында Қытаймен, оңтүстігінде Қырғызстанмен шектеседі. Солтүстік-батысында Балқаш көлімен шектеседі.

90 жыл ішінде облыс аумағы бір кеңейіп, бір қысқарып, жалпы бес рет өзгерді. 2001 жылдың сәуірінде Талдықорған қаласы Алматы облысының облыс орталығы болды. 2022 жылдың маусым айында Қонаев қаласына (бұрынғы Қапшағай) ауысты.


Алматы облысы
Ақтөбе облысы 1932 жылы құрылды. Солтүстігінде Ресейдің Орынбор, оңтүстігінде Өзбекстанның Қарақалпақ автономиялық облысымен шектеседі.

Облыс орталығы – 1869 жылы Ақтөбе бекінісі ретінде іргесі қаланған Ақтөбе (Ак-Тюбе) қаласы.


Ақтөбе облысы
Шығыс Қазақстан облысы 1932 жылы құрылды. 1997 жылы оған Семей облысы қосылса, 2022 жылдың маусым айында Абай атауымен қайтадан жеке облыс ретінде бөлініп шықты.

Қазір ШҚО құрамына Глубокое, Зайсан, Қатонқарағай, Күршім, Самар, Тарбағатай, Ұлан, Шемонаиха, Алтай аудандары мен Риддер қаласы кіреді.

Шығыс Қазақстан облысы
Қызылорда облысы 1938 жылы құрылды. 1925-1929 жылдары Қазақ АКСР астанасы болды. Өзбекстанмен шектеседі.

Облыс орталығы – республикадағы ең ескі қалалардың бірі, 190 жылдан астам тарихы бар Қызылорда қаласы.


Қызылорда облысы
Павлодар облысы 1938 жылы құрылған. Ресейдің Омбы, Новосібір облыстарымен және Алтай өлкесімен шектеседі.

Облыс орталығы – Ертіс өзені жағалауында орналасқан Павлодар қаласы. Қала 1861 жылы құрылған. Облыста 10 ауылдық аудан, 3 қала, 3 село, 123 ауылдық округ бар.
Мұнда қала тұрғындарының саны басым – жалпы халықтың 70,7 пайызы.


Павлодар облысы
Қарағанды ​​облысы 1932 жылы құрылған. 1997 жылы құрамына сол кезде таратылған Жезқазған облысы кіріп, кейін облыс шекарасы өзгерді. 2022 жылдың маусым айында Ұлытау облысы құрылып, Жезқазған қайтадан бөлініп шықты.
Облыс орталығы – 1934 жылы құрылған Қарағанды ​​қаласы.

Қарағанды облысы
Қостанай облысы 1936 жылы құрылды. 1997 жылы оның құрамына таратылған Торғай облысы толығымен кірді. Қостанай Ресейдің Орынбор, Челябі және Қорған облыстарымен шектеседі.

Облыс орталығы – Тобыл өзені бойындағы Қостанай қаласы.


Қостанай облысы
Абай облысы 2022 жылы маусымда Шығыс Қазақстан облысынан бөлініп шықты. Облыс солтүстігінде Алтаймен, оңтүстік-шығысында Қытаймен шектеседі.

Абай облысына 1997 жылға дейін бұрын таратылған Семей облысының құрамында болған Абай, Аягөз, Ақсуат, Бесқарағай, Бородулиха, Жарма, Көкпекті және Үржар аудандары кірді.


Абай облысы
Ұлытау облысы 2022 жылдың маусым айында Қарағанды ​​облысынан бөлінудің нәтижесінде құрылды. Облыс орталығы – Жезқазған қаласы. Оның құрамына облысқа бағынатын 2 қала (Сәтбаев және Қаражал) және 2 аудан (Жаңаарқа және Ұлытау) кірді. 2022 жылы қайта құрылған басқа облыстарға қарағанда, Жезқазған өңірі 1997 жылға дейін болған қалпына ие болған жоқ.


Ұлытау облысы
Жетісу облысы 2022 жылдың маусым айында Алматы облысынан бөлінудің нәтижесінде құрылды. Шекарасы 1997 жылы таратылған Талдықорған облысының аумағына сай келеді.

Облыс орталығы – Талдықорған қаласы.


Жетісу облысы
Орталықтың қаржылай демеуіне тәуелді немесе өзіндік қоры мол Қазақстан өңірлерінің даму деңгейі әртүрлі. 30 жыл бойы елімізде негізгі қор бірнеше орталықты дамытуға ғана жұмсалып келеді. Аймақтардың, соның ішінде шағын қалалардың мүмкіндігі анағұрлым аз болды.

Өңірлердің тең дамымауы ел тұрғындарының өміріне әсер еткен бірқатар әлеуметтік-экономикалық, инфрақұрылымдық және қоғамдық мәселеге әкеп соқты.

Власть жаңа ауқымды жобасында Қазақстан аймақтарындағы өмір және оны өзгертуге ұмтылып жүрген тұрғындары жайлы баяндайды, өңірлердің даму барысын талдап, қазіргі өмірін көрсетеді.
«Қазақстан аймақтары» жобасы
Орталықтың қаржылай демеуіне тәуелді немесе өзіндік қоры мол Қазақстан өңірлерінің даму деңгейі әртүрлі. 30 жыл бойы елімізде негізгі қор бірнеше орталықты дамытуға ғана жұмсалып келеді. Аймақтардың, соның ішінде шағын қалалардың мүмкіндігі анағұрлым аз болды.

Өңірлердің тең дамымауы ел тұрғындарының өміріне әсер еткен бірқатар әлеуметтік-экономикалық, инфрақұрылымдық және қоғамдық мәселеге әкеп соқты.

Власть жаңа ауқымды жобасында Қазақстан аймақтарындағы өмір және оны өзгертуге ұмтылып жүрген тұрғындары жайлы баяндайды, өңірлердің даму барысын талдап, қазіргі өмірін көрсетеді.
Оқиғалар

«Жоғарыдан төменге» саясаты Қазақстан қалаларының шынайы даму әлеуетін зерттеуге кедергі келтіреді

Төмен көміртекті дамыту саясатына байланысты моноқаланы не күтіп тұр?

Қандастар еңбек нарығында мемлекеттен жәрдем көрмеген соң мал шаруашылығымен айналысады. Басқа жерлестерін де осы салаға тартуға тырысады

Мемлекет Қазақстан өңірлерін дамыту бағдарламасын үнемі қайта қарастырса да, аймақтарды орталыққа тәуелді етіп ұстауын тоқтатар емес.

Мемлекеттің мәжбүрлеуімен Алматы іргесіне қоныс тепкен аймақ тұрғындарының тіршілігі

Зерттеуші Теміртас Ысқақовпен сұхбат

Инвестиция неге аймақ тұрғындарының әл-ауқатын арттыру орнына, теңсіздікті көбейтеді?

Жекешелендіру және капиталдың элитаның қолына шоғырлануы өңірлердің дамуын қалай тежейді?
Жұмыспен қамту және әлеуметтік инфрақұрылым саласында сапалы бағдарлама жоқ, ал той жергілікті тұрғындар үшін ақша табу және бос уақыт өткізу тәсіліне айналған
Жобаны The Canada Fund for Local Initiatives қолдауымен Власть интернет-журналы жүзеге асырды
© Власть, 2012–2023. Барлық құқығы қорғалған